anyone who keeps the ability to see beauty never grows old - Franz Kafka



dinsdag 12 april 2011

Johannes Passion...

Omdat we de Matthäus Passion verleden keer bijwoonden nu een blik op de Johannes Passion die hier binnenkort opgevoerd gaat worden.
Natuurlijk is de Matthäus Passion veruit de populairste van de twee passies die Bach gecomponeerd heeft. Maar ook de "Johannes" is een eeuwenoud en inspirerend verhaal dat zeer de moeite waard is.
Met deze compositie over het lijdensverhaal van Christus liet Bach in 1724 voor het eerst van zich horen als componist van een grootschalig geestelijk werk. Het was een mijlpaal in Bachs muzikale ontwikkeling. Het moet destijds dan ook een bijzondere uitvoering geweest zijn in de Nicolaikirche in Leipzig. Hij toonde een muziekstuk dat anders was dan wat men gewend was; hij liet een fel relaas over wreedheid, geweld, hoop en vergeving horen. Invloeden van de, in die tijd opkomende, opera zijn duidelijk waarneembaar. Daarnaast werd in de Johannes Passion drama gekoppeld aan realisme, iets dat in die tijd uitzonderlijk was.
Na die première in 1724 werd Bach bij het kerkbestuur op het matje geroepen. De componist had de regels overtreden: zijn muziek was volgens het bestuur veel te theatraal. Het was de eerste van vele aanvaringen tussen Bach en de kerkenraad.
Zijn hele leven bleef hij wijzigingen in de Johannes Passion aanbrengen. We kennen tegenwoordig dan ook vier versies. Opvallend is dat de meeste veranderingen die hij in de eerste twee versies maakte, in de derde versie weer werden geschrapt, wat hoogstwaarschijnlijk betekende dat Bach door de kerkenraad steeds weer werd gedwongen passages aan te passen. Hij is tot aan zijn dood blijven sleutelen aan de Johannes Passion.
Mochten jullie nog naar een van beide Passies gaan dan wens ik jullie heel veel luisterplezier toe.

12 opmerkingen:

  1. Jammer dat ik nog steeds niet geweest ben. We hadden een paar jaar geleden kaarten gekocht ,werd ik me toch ziek is lief met dochter gegaan. OOk wel leuk voor haar ze speelt zelf altviool en heeft heerlijk het hele stuk mee kunnen lezen . Hoop dat ik nog een keer de gelegenheid krijg om te gaan luisteren. Voorlopig doe ik het thuis met Emmy Ammerling een oude cd maar nog steeds prachtig.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. De Johannes Passion is prachtig maar de Matthäuspassion is mijn favoriet ...

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Ga er van genieten.

    BeantwoordenVerwijderen
  4. De Nicolaikirche in Leipzig, ik ben er vaak geweest en iedere keer was ik weer onder de indruk van alles wat daar gebeurd is.
    Maar de Matthäuspassion aldaar te beluisteren, dat lijkt me het mooiste.

    Lieve groet
    Hermine

    BeantwoordenVerwijderen
  5. na 21 jaar vele oratoria te hebben gezongen,van Britten ,Bach en Zonen,en alles wat daar tussen in zit, viel het op,hoe er altijd weer gesputterd werd als er weer een een Joh.Passie op de lessenaar kwam.
    vreemd,want het is een boeiend muziekaal werkstuk,moderner dan de MP.
    het HGO was een van de vaste instrumentale begeleiders.

    en volgende [goede]vrijdag weer opnieuw luisteren naar het Ned.Bachkoor in Naarden
    waar precies op het juiste moment de kerkklok zal luiden,heel idrukwekkend.

    het blijven wondermooie meesterwerken,facinerend om te zien,dat er steeds meer jonge mensen dit willen meemaken.

    GAZ.

    BeantwoordenVerwijderen
  6. Voor mij geen Passies!:-)

    Nu heb ik net op mijn blog iets dom gedaan. Ik zag een paar spam reacties staan en wilde deze verwijderen. Per ongeluk is jouw reactie ook meegegaan. Ik hoop dat je geen problemen hebt bij een volgende reactie die je wilt plaatsen op mijn blog.

    BeantwoordenVerwijderen
  7. Over die aanvaringen met het bestuur had ik al eens eerder gelezen. Het scheen dat Bach wel meer aanvaringen met mensen om zich heen had.
    Dit jaar ga ik naar geen van tweeën. Misschien zetten we wel een cedeetje op met Pasen.
    Dora

    BeantwoordenVerwijderen
  8. Rol ik van mijn klassieke webshop aanwinsten zomaar in een klassieke post over Bach ;-)
    Matthäus of Johannes, ik durf het bijna niet te zeggen, maar beide bezorgen me geen luisterplezier. Daar voel ik me wel eens schuldig over, want het is vreemd dat deze muziek mij niet raakt....in plaats daarvan maakt het me onrustig...dus nee, genieten is het niet voor mij. Maar het is alweer erg lang geleden dat ik een uitvoering bijwoonde, ben nu wat ouder en wijzer dus wie weet moet ik het nog eens opnieuw proberen...

    BeantwoordenVerwijderen
  9. Ik heb er op tv stukken van gehoord maar nooit helemaal. Toch interessant om hier je informatie erover te lezen.
    Fijne avond, groetjes

    BeantwoordenVerwijderen
  10. Helaas kunnen beide Passions me niet bekoren. Ik vind de muziekstukken te zwaar. Wat de lijdensweg en kruisiging ook was.

    Maar erover lezen doe ik graag!
    Liefs,

    BeantwoordenVerwijderen
  11. Bach is goddelijk. Ik heb zelfs een aantal van de aria's uit de MP gezongen bij zangles. Moeilijk, omdat Bach als organist, niet echt rekening hield met de zangers. Hij beschouwde ze als een soort orgelpijp ;)

    BeantwoordenVerwijderen