anyone who keeps the ability to see beauty never grows old - Franz Kafka



dinsdag 12 april 2011

Johannes Passion...

Omdat we de Matthäus Passion verleden keer bijwoonden nu een blik op de Johannes Passion die hier binnenkort opgevoerd gaat worden.
Natuurlijk is de Matthäus Passion veruit de populairste van de twee passies die Bach gecomponeerd heeft. Maar ook de "Johannes" is een eeuwenoud en inspirerend verhaal dat zeer de moeite waard is.
Met deze compositie over het lijdensverhaal van Christus liet Bach in 1724 voor het eerst van zich horen als componist van een grootschalig geestelijk werk. Het was een mijlpaal in Bachs muzikale ontwikkeling. Het moet destijds dan ook een bijzondere uitvoering geweest zijn in de Nicolaikirche in Leipzig. Hij toonde een muziekstuk dat anders was dan wat men gewend was; hij liet een fel relaas over wreedheid, geweld, hoop en vergeving horen. Invloeden van de, in die tijd opkomende, opera zijn duidelijk waarneembaar. Daarnaast werd in de Johannes Passion drama gekoppeld aan realisme, iets dat in die tijd uitzonderlijk was.
Na die première in 1724 werd Bach bij het kerkbestuur op het matje geroepen. De componist had de regels overtreden: zijn muziek was volgens het bestuur veel te theatraal. Het was de eerste van vele aanvaringen tussen Bach en de kerkenraad.
Zijn hele leven bleef hij wijzigingen in de Johannes Passion aanbrengen. We kennen tegenwoordig dan ook vier versies. Opvallend is dat de meeste veranderingen die hij in de eerste twee versies maakte, in de derde versie weer werden geschrapt, wat hoogstwaarschijnlijk betekende dat Bach door de kerkenraad steeds weer werd gedwongen passages aan te passen. Hij is tot aan zijn dood blijven sleutelen aan de Johannes Passion.
Mochten jullie nog naar een van beide Passies gaan dan wens ik jullie heel veel luisterplezier toe.