Nog maar nét heb ik het boek De Voorlezer van Bernard Schlink uit, verleden jaar verfilmd maar niet gezien (overigens is het ooit besproken bij de VPRO in Zeeman met Boeken, las ik van de week; heb ik ook gemist!)Ik vond het een prachtig verhaal, op een boeiende manier geschreven.
Een van de twee hoofdpersonen is Hanna Schmitz. Als dertigjarige vrouw in Berlijn krijgt ze een affaire met de vijftienjarige Michael Berg. Ze vangt hem op als hij ziek wordt en omdat hij geïntrigeerd is gaat hij bij haar langs om te bedanken. Hij ontwikkelt een obsessie voor haar en langzamerhand ontstaat er een relatie tussen het ongelijke stel. Hanna heeft behoefte voorgelezen te worden; ze heeft een onlesbare honger naar het geschreven woord. Na een poos verdwijnt Hanna echter plotseling en Michael zoekt haar tevergeefs.
Jaren later zien we Michael terug in de rechtbank. Hij studeert rechten en hij volgt het proces tegen enkele SS-bewaaksters, waaronder tot zijn verbijstering Hanna. In het verhaal dat zich dan ontspint begrijpen we langzamerhand dat Hanna analfabeet is. Ze schaamt zich hier diep voor en liever dan dit toegeven neemt ze de volle schuld op zich waardoor ze een zwaardere straf krijgt dan de andere aangeklaagden.
Als volwassen man is Michael nog steeds met de affaire bezig. Hij bezoekt zelfs de concentratiekampen waar Hanna bewaakster was. Hij leeft een eenzaam leven en besluit uiteindelijk Hanna weer te gaan voorlezen. Hij neemt zijn verhalen op cassette op en stuurt die naar Hanna. Als ze in de gevangenis leert schrijven en lezen, schrijft ze aan Michael maar hij antwoordt haar niet. Als ze vrij komt zoekt hij een baan voor haar en zien ze elkaar sinds lange tijd. Kort daarna pleegt ze zelfmoord. Haar erfenis wordt, na veel omwegen, tenslotte overgemaakt aan een stichting voor analfabeten.
Je vraagt je af hoe ver schaamte kan gaan? Ik vond de halsstarrige wijze waarop Hanna zich tijdens de rechtszitting gedroeg niet te bevatten. Zou iemand in werkelijkheid liever zijn leven ruïneren dan iets waar hij zich vreselijk voor schaamt, toegeven? Schaamte en schuldgevoel (ruim aanwezig natuurlijk ná de Tweede Wereldoorlog) zijn de belangrijkste thema's.
Een intrigerend boek, met vraagstukken waar je nog tijden over nadenkt als je het uit hebt. Het is prachtig geschreven en ik ben vast van plan meer van Bernard Schlink te gaan lezen. Naar enkele van onderstaande titels ga ik de komende tijd dus op zoek:
De liefdesval
Het eerste weekend
De vrouw van het benzinestation
De thuiskomst
Een web van leugens
De oude zonden
Heeft iemand één van deze boeken al eerder gelezen?
Ik hoor het graag!
