anyone who keeps the ability to see beauty never grows old - Franz Kafka



vrijdag 19 februari 2010

uren, dagen, maanden, jaren...

Tijd vind ik een intrigerend begrip!
Er zijn weinig dingen die zo vanzelfsprekend lijken als "de tijd".
De meeste mensen ervaren tijd als een gegeven, totdat ze erover gaan nadenken.
Ik las recentelijk “Waarom het leven sneller gaat als je ouder wordt” van Douwe Draaisma en “Stil de tijd” van Joke Hermsen.
Al eerder las ik een boek waarin tijd ook een belangrijke rol speelt: de roman “Grensgevallen” van Peter Høeg. Een en ander zet me geregeld aan het denken over het begrip tijd.
Vandaag de dag leven we zo dynamisch en gebeurt er zoveel om ons heen dat het lijkt of druk bezig zijn en een overvolle agenda hebben noodzakelijk is voor een zinvol bestaan. Een dag dat er weinig mails binnenkomen lijkt vaak al een rustige dag!
De snelheid waarmee technologische ontwikkelingen in het bedrijfsleven zich opvolgen geven mij soms de indruk de tijd niet meer bij te kunnen benen. Een verschijnsel dat overigens ook vaak optreedt bij het volgen van gesprekken tussen jongeren, met name als het gaat over diezelfde technische ontwikkelingen.
Dit alles leidt ertoe dat mijn tijdsbesef tegenwoordig anders is dan vroeger.
Tijd heeft veel dimensies. Wij allen hebben een tijdbesef; we weten wat eerder was, we weten wat nu is en ook wat nog komen gaat. Maar is dat niet iets wat wij zelf bedenken? Bestaat er wel een objectieve tijd?
Professoren van de University of St. Thomas (Minneapolis, VS) lieten tientallen proefpersonen een test doen waarbij werd verteld dat die tien minuten zou duren. In werkelijkheid kreeg de ene groep stiekem maar vijf minuten voor de test en de andere groep twintig minuten. De “vijf-minuten-studenten”, bij wie het gevoel was gecreëerd dat de tijd voorbij vloog, gaven achteraf een veel positiever oordeel over de test dan de “twintig-minuten-studenten”, die het gevoel hadden gehad dat de tijd kroop. Daarna werd de studenten gevraagd een artikel te lezen dat vraagtekens plaatste bij het idee dat je het naar je zin hebt als de tijd vliegt. Toen ze daarna de bovenstaande test nog eens deden, verdween het effect van hoe positief ze het vonden. Het lijkt er dus op dat hoe kort of hoe lang de tijd dat we ergens mee bezig zijn van invloed is op hoe leuk we dat vinden én hoe onze gedachten hierover zijn.
De tijd is vaak zo'n moeilijk te bevatten begrip dat we er ook veel gezegden over hebben: we praten bijvoorbeeld over Vadertje Tijd. Of we zeggen: De tijd heelt alle wonden en Tijd is geld. En we hebben het over de tand des tijds.
Eén van de mooiste vind ik dit Duits gezegde: De tijd is een groot leermeester, jammer dat hij zijn leerlingen ombrengt.
Ja, zoals gezegd is voor mij de tijdsbeleving tegenwoordig anders dan toen ik jong was. Waarschijnlijk ook omdat er simpelweg minder tijd in het verschiet ligt!
Godfried Bomans zei eens: Ook onze tijd zal ooit ‘de goede oude tijd’ genoemd worden.
En daarmee geeft hij m.i. het relatieve van de tijd goed weer.

6 opmerkingen:

  1. Inspirerende post, Janny! Maar het is helemaal waar, het lijkt wel alsof de tijd steeds sneller gaat. Ik herinner me hoe mijn vader daar altijd maar over 'zeurde'. Wat een flauwekul vond ik het toen nog! En nu? Inderdaad!

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Ik heb Grensgevallen ook gelezen. Vond het een moeilijk boek. Zoals ik alles over relatieve tijd moeilijk vind. Heb die relativiteitstheorie van Einstein nooit begrepen. Reizen in de tijd lijkt me wel wat, heb wel een paar bestemmingen waar ik naar toe zou willen!
    Miriam

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Waar blijft de tijd? ;) Als mens zijn we maar tijdelijk op deze planeet, en daar mee gefascineerd en gebonden door diezelfde tijd. Maar zonder tijdelijkheid, i.e. dood geen leven. Want als het leven eindeloos was, hadden we geen doel. Lekker paradoxaal allemaal ;)

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Opmerkelijk stukje weer!
    Ga er over nadenken.
    Marlou

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Mirjam Kakelbont22/2/10 16:12

    Ha Janny, bedankt voor je reactie op mijn log. Daardoor ben ik direct op de jouwe komen kijken! Kort geleden las ik dat de tijd sneller gaat omdat wij alsmaar ouder worden, maar zelfs mijn Kind (13 jaar) zegt dat de tijd snel gaat... Op mijn log heb ik eind december een (lang) gedicht over 'de tijd' geschreven. Misschien dat je het leuk vindt dat eens te lezen? Mijn complimenten met je site, overigens. Ik ben positief jaloers! Mooie foto's en alles op de juiste plek.Ik heb nog veel te leren! Ik bezoek je vaker. groetjes Mirjam Kakelbont

    BeantwoordenVerwijderen
  6. Emilie: tijdsbeleving is een individueel gevoel. Net als jij herken ik echter ook dat het momenteel sneller lijkt te gaan.
    Miriam: nee, heb ik ook niet veel van onthouden.
    MidlifeMe: ja, toch een akelig gevoel dat we veel ervan niet meer mee zullen maken!
    Marlou: denk ze!
    Mirjam: dank voor je compliment. Ik ga gelijk je gedicht even lezen.

    BeantwoordenVerwijderen